WAAR STAAT NEDERLANDS ONLINE GOKKEN NA DE LADBROKES AFFAIRE?

Voor diegene die zich afvragen wat de uitspraak van de Hoge Raad in de zaak Ladbrokes vs de Lotto heeft op de ontwikkeling van de Nederlandse regulering voor online gokken hebben we het een en ander uitgeschreven om het, hopelijk, eenvoudiger te maken.

In Nederland hebben we een zogenaamd gesloten vergunningstelsel voor kansspelen. Per categorie kansspel wordt er door de overheid één vergunning afgegeven (voor 5 jaar, en daarna volgt een beoordeling of de vergunning verlengd wordt, wat eigenlijk altijd gebeurt). Dat betekent dus dat degene met de vergunning een monopolie heeft.

De WOK (Wet Op Kansspelen) heeft als doel om consumenten te beschermen tegen gokverslaving en om criminaliteit te bestrijden en rechtvaardigt met deze doelen het zeer restrictieve vergunningsbeleid. Onder andere wordt namelijk voorkomen dat aanbieders van gelijkaardige kansspelen tegen elkaar op gaan bieden om zo meer klanten naar zich toe te trekken. Hier ligt dan ook de oorzaak van de LadBrokes (en de BetFair) rechtzaak.

Zowel Betfair als Ladbrokes bieden dezelfde soort kansspelen aan als de Lotto, maar hebben daarvoor van de NL overheid geen vergunning gekregen. Logisch, die vergunning heeft De Lotto en er wordt dus maar één vergunning per soort gegeven. Ladbrokes en Betfair hebben wel een vergunning in de UK. Beide partijen stellen zich voor de rechter op het standpunt dat ze helemaal geen vergunning nodig hebben om in NL kansspelen op het internet aan te bieden, omdat ze al een vergunning in de UK hebben die ook in een andere lidstaat (EU) geaccepteerd moet worden op grond van het Europees recht.

Over deze kwestie heeft de Hoge Raad eerst (in 2025) het Hof van Justitie (Europese rechter) om raad gevraagd. Die heeft in 2025 gezegd dat het Nederlandse stelsel duidelijk het vrije verkeer van diensten beperkt, maar dat dit op bepaalde gronden gerechtvaardigd kan worden, mits de regelgeving daarvoor evenredig en geschikt is. In dit geval is de rechtvaardiging met name de consumentenbescherming en bestrijding van criminaliteit. De beoordeling van de regelgeving in kwestie laat het Hof van Justitie vervolgens over aan de nationale rechter.

Dat Betfair en Ladbrokes in de UK wel een vergunning hebben maakt niets uit. Vooralsnog is de sector van kansspelen via internet niet gereguleerd en is dus het argument dat een andere lidstaat wel een vergunning heeft afgegeven geen reden om aan te nemen dat daarmee aan de Nederlandse vergunningsvereisten is voldaan. En dat geldt te meer nu Nederland een systeem van exclusieve vergunningen hanteert.

Het Hof van Justitie zegt dus feitelijk: beperken van vrij verkeer mag in beginsel niet, tenzij er een geschikte en rechtvaardige grond bestaat om dat toch te doen. Het is aan de Hoge Raad om dat van geval tot geval te beoordelen. In het geval van Ladbrokes heeft de Hoge Raad nu geoordeeld dat de regeling in wet op de kansspelen een toelaatbare inbreuk maakt op het vrije verkeer van diensten, vanwege de doelen die de wet dient. Daarmee blijft de vergunning van De Lotto dus exclusief en mag Ladbrokes in Nederland dus geen kansspelen in dezelfde categorie aanbieden.

MAAR: het feit dat het Nederlandse één vergunningstelsel op grond van het Europees recht toelaatbaar kan zijn, betekent niet dat het ook onder alle omstandigheden toelaatbaar is. Wat betreft de evenredigheid en geschiktheid van de Wet op de kansspelen zijn de meningen verdeeld. Omdat De Lotto een zogenaamd expansief beleid voert, waarbij consumenten met reclame en nieuwe spelen worden verleid om toch vooral meer te spelen, kan er getwijfeld worden aan de doelmatigheid van de wet t.a.v. de consumentenbescherming. Er kan immers niet aan de ene kant een zeer restrictief vergunningenbeleid worden gevoerd, zogenaamd om het gokken te ontmoedigen, terwijl het anderzijds vergunninghouders wordt toegestaan met alle mogelijke middelen klanten geld uit de zak te kloppen.

Ook de Hoge Raad heeft hierover aanvankelijk ook getwijfeld, maar is dus wat deze (verouderde) zaak betreft nog tot de conclusie gekomen dat het wel binnen de grenzen van het toelaatbare viel. Er worden in Nederland nl. wel nog steeds grenzen gesteld aan reclame en dergelijke en bovendien wordt met de regeling het tweede doel (bestrijding van criminaliteit) wel goed gediend, aangezien illegale goksites (gedeeltelijk) de wind uit de zeilen wordt genomen door klanten naar de (enige) legale aanbieder te lokken.

De Hoge Raad heeft dus het overheidsbeleid in deze zaak aan alle kanten het voordeel van de twijfel gegeven, terwijl we toch voorzichtig kunnen stellen dat dit beleid al lang niet meer in lijn is met wat de Europese Commissie voorstaat en wat het Europees Parlement verkiest. De recentere uitspraken van het Europees Hof beoordelen zwaar de hoeveelheid reclame, die een overheid voor het toegelaten spelaanbod aan de burgers laat voorschotelen.

De bal ligt nu bij justitie, dat een wetsvoorstel aan het voorbereiden is, waarbij online gokken in Nederland (gedeeltelijk) gelegaliseerd moet gaan worden. Het vonnis van de Hoge Raad in de Ladbrokes zaak lijkt daarop weer niet al teveel hoop te geven, maar er ligt inmiddels ook een uitspraak van de Raad van State in de zaak Betfair, waar de overheid gedeeltelijk in het ongelijk gesteld werd, omdat Betfair had moeten mogen meedingen naar de vergunning die tot nog toe steeds vanzelfsprekend naar Lotto ging. Er zijn dus geluiden dat de overheid op niet al te lange termijn licenties gaat uitgeven voor eGaming. En als dat gebeurt valt de bodem onder het huidige restrictieve beleid weg. Natuurlijk zullen kandidaat aanbieders wel aan allerlei eisen moeten gaan voldoen.

Een lang verhaal, maar hopelijk wel met wat meer duidelijkheid. Al met al is het dus nog altijd afwachten tot er in Nederland een duidelijke regelgeving komt voor online gokken.
 

hollandgokken.com Print

hollandgokken.com

RSS

hollandgokken.com